นอนหลับอย่างไรให้แข็งแรง

การนอนหลับ ถือเป็นกระบวนการทางสรีรวิทยาพื้นฐานตามธรรมชาติ ที่สอดคล้องตามจังหวะหรือนาฬิกาทางชีวภาพของสิ่งมีชีวิต เพื่อไปซ่อมแซมและฟื้นฟูหน้าที่การทำงานของอวัยวะต่าง ๆ ในร่างกายให้เจริญเติบโต แข็งแรงเป็นปกติ

ศาสตร์การแพทย์แผนจีน กล่าวว่า กลไกการตื่นและนอนหลับเป็นไปตามการเพิ่มขึ้นและลดลงของอินและหยาง กล่าวคือ อินเพิ่มขึ้นมากจะทำให้นอนหลับ หากหยางเพิ่มขึ้นมากจะทำให้ตื่น (阴气盛则寐 (入眠)，阳气盛则寤 (醒来)

คัมภีร์โบราณของการแพทย์แผนจีน "หลิงซู" มีการระบุถึงวิถีการนอนหลับเพื่อสุขภาพเอาไว้ว่า 

《灵枢》 “人与天地相参也，与日月相应也”
“มนุษย์อยู่ร่วมฟ้าดิน เป็นหนึ่งเดียว
แปรเปลี่ยนสอดคล้องกับดวงอาทิตย์และพระจันทร์”

หมายถึง จักรวาลภายนอกและภายในร่างกายของเรานั้นเป็นหนี่งเดียว มีเพียงการดำเนินชีวิตสอดคล้องกับธรรมชาติเท่านั้น จึงเป็นหนทางแห่งการมีสุขภาพที่แข็งแรงสมบูรณ์ ความต้องการในการนอนหลับของคนเราจึงขึ้นอยู่กับช่วงอายุ ยิ่งอายุน้อยยิ่งต้องนอนหลับมาก ซึ่งโดยทั่วไปแล้วระยะเวลาหรือจำนวนชั่วโมงเฉลี่ยของการนอนที่เหมาะสมสำหรับวัยผู้ใหญ่จะอยู่ที่ประมาณ 7 - 8 ชั่วโมงต่อวัน

ความต้องการในการนอนหลับยังมีความแตกต่างตามเพศ พื้นฐานร่างกาย อุปนิสัย ฤดูกาล และสภาพแวดดล้อม อย่างเช่น เพศหญิงต้องการชั่วโมงการนอนที่มากกว่าเพศชาย เนื่องจากในทางแพทย์แผนจีนกล่าวว่า เพศหญิงเป็นอิน ซึ่งใช้อินและเลือกขับเคลื่อนการทำงานของร่างกาย เมื่ออินมากจึงทำให้นอนหลับมาก ส่วนในกลุ่มคนที่มีพื้นฐานร่างกาย "หยางมาก" และ "อินพร่อง" มักมีความต้องการจำนวนชั่วโมงการนอนที่ค่อนข้างน้อย ส่วนในคนที่ "มีเสมหะความชื้นคั่งค้าง" และ "เลือดไหลเวียนติดขัดคั่งค้าง" มักมีความต้องการจำนวนชั่วโมงการนอนที่ค่อนข้างมาก

จำนวนชั่วโมงการนอนที่เหมาะสมสำหรับแต่ละคน มีความแตกต่างกันไป ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับคุณภาพในการนอนหลับ ยิ่งการนอนหลับมีคุณภาพสูง จำนวนชั่วโมงการนอนที่สะสมก็ยิ่งลดลง จำนวนชั่วโมงการนอนจะพอเพียงหรือไม่สามารถดูได้จากเวลาตื่นนอนร่างกายเบาสบาย จิตใจปลอดโปร่ง มีชีวิตชีวิ ตอนกลางวันสมองแจ่มใส ทำงานมีประสิทธิภาพ ไม่ง่วง ไม่อ่อนเพลีย

เวลาเข้านอนที่เหมาะสม ในศาสตร์การแพทย์แผนจีนได้ระบุไว้ว่า  “ 天人合一 ”  คือ มนุษย์เป็นหนึ่งเดียวกับธรรมชาติ โดยช่วงเวลาเข้านอนและตื่นนอนที่เหมาะสมจะต้องสอดคล้องกับวิถีแห่งธรรมชาติ นั้นคือ พระอาทิตย์ขึ้นเราตื่น - พระอาทิตย์ตกเราพัก ดังนั้น ช่วงเวลาที่เหมาะสมของการตื่นและเข้านอน คือ ช่วงเวลาระหว่าง 5.00 - 21.00 น. ซึ่งในคัมภีร์ฯ ยังได้กล่าวอีกว่า การนอนก่อนเวลา 23.00 น. ถือเป็นเวลาเข้านอนที่ดีที่สุด เนื่องจากการนอนหลับในช่วงเวลาที่พลังอินมากสุดจะทำให้หลับสนิทและหลับลึก ซึ่งช่วงเวลาที่อินสูงสุดอยู่ในช่วงเวลา 23.00-1.00 น.（子时）

• ช่วงเวลา 21.00 - 23.00 น. เป็นเวลาของเส้นลมปราณซานเจียว ซึ่งซานเจียวจะเชื่อมต่อกับเส้นเลือดทั่วร่างกาย หากเราเริ่มเข้านอนในเวลานี้ หลอดเลือดทั่วร่างกายก็จะได้การหล่อเลี้ยง และการนอนหลับที่มีประสิทธิภาพยังช่วยทำให้ผิวพรรณของเรางดงามและอ่อนเยาว์ขึ้นอีกด้วย

• ช่วงเวลาระหว่าง 23.00 - 3.00 น. เป็นเวลาของเส้นลมปราณตับและถุงน้ำดี ถือเป็นช่วงเวลาทองของการนอนหลับเพื่อซ่อมแซมฟื้นฟูร่างกาย และเพื่อให้เลือดไหลเวียนเข้าสู่ตับอย่างเพียงพอ และรักษาการทำงานของตับและถุงน้ำดีให้ทำงานได้อย่างปกติ ซึ่งสอดคล้องกับหลักวิทยาศาสตร์ในปัจจุบัน นอกจากนี้ ระยะเวลาดังกล่าวยังเป็นช่วงที่ Growth hormones หลั่งได้ดีที่สุด ซึ่งฮอร์โมนนี้ จะทำให้ร่างกายหลับลึกและได้รับการพักผ่อนได้อย่างเต็มที่ และช่วยให้การซ่อมแซมฟื้นฟูร่างกายเกิดประสิทธิภาพสูงสุด

มาตรฐานการนอนหลับที่ถือว่ามีคุณภาพ

1. เข้าสู่สภาวะนอนหลับได้เร็ว หลังจากเข้านอน 5 - 15 นาที
2. นอนหลับสนิทและหลับลึก หายใจสม่ำเสมอ ไม่มีเสียงกรน ไม่สะดุ้งตื่นง่าย
3. ไม่ตื่นในช่วงระหว่างการนอนหลับ ฝันน้อย ไม่ตกใจตื่นจากความฝัน
4. ตื่นนอนไว และตื่นตอนเช้าร่างกายรู้สึกเบาสบาย จิตใจปลอดโปร่งมีชีวิตชีวา
5. สมองแจ่มใสตลอดทั้งวัน การทำงานมีประสิทธิภาพ ไม่ง่วง ไม่อ่อนเพลีย

การนอนหลับเพื่อบำรุงสุขภาพ

ช่วงที่หยางเพิ่มสูงที่สุด คือ ช่วงกลางวัน เวลา 11.00 - 13.00 น. (午时) ถือเป็นช่วงเวลาที่มีการเปลี่ยนผ่านจากหยางไปสู่อิน จึงควรงีบหลับสั้น ๆ เพียง 15 นาที - 1ชม. จะช่วยบำรุงพลังลมปราณหยาง และปกป้องบำรุงพลังลมปราณอิน รวมถึงปรับสมดุลอินหยางในร่างกาย

ช่วงที่อินเพิ่มสูงที่สุด คือ ช่วงกลางคืน เวลา 23.00 - 1.00 น. (子时) ถือเป็นเวลาที่เหมาะสมกับการนอนหลับมากที่สุด เพราะ เป็นช่วงที่มีการเปลี่ยนผ่านจากอินไปสู่หยาง และการเข้านอนก่อน 23.00 และนอนหลับสนิทในช่วงเวลานี้จะช่วยบำรุงพลังลมปราณอิน (อินชี่) ปกป้องบำรุงพลังลมปราณหยาง (หยางชี่)

子时大睡 ，午时小憩
ช่วงอินสูงสุดควรนอนหลับให้เพียงพอ,
ช่วงหยางสูงสุดควรงีบหลับสักเล็กน้อย

กิจกรรมพิเศษ! 
ขอเชิญทุกท่านร่วมกิจกรรมเสวนาภาษาหมอจีน ในหัวข้อพิเศษ การดูแลสุขภาพหย่างเซิง เทคนิควิถีสู่ความแข็งแรงอย่างยั่งยืน เรื่อง "นิทราอย่างไรให้แข็งแรง" โดย แพทย์จีน ปณิตา กาสมสัน (แพทย์จีนแผนกฝังเข็ม) ในวันที่ 29 สิงหาคม 2561 เวลา 14:00 น. ณ เวทีย่อย ภายในบูธหัวเฉียวแพทย์แผนจีน ที่งานมหกรรมสมุนไพรและอาหาร ครั้งที่ 3 (อิมแพ็ค เมืองทองธานี ฮอลล์ 7 - 8)