PM2.5 กับผลกระทบต่อผิวหนังและอาการแพ้ ตามศาสตร์การแพทย์แผนจีน

PM2.5 กับผลกระทบต่อผิวหนังและอาการแพ้ ตามศาสตร์การแพทย์แผนจีน

ในยุคปัจจุบัน มลภาวะทางอากาศโดยเฉพาะ PM2.5 กลายเป็นปัญหาสำคัญที่ส่งผลต่อสุขภาพทั้งระบบทางเดินหายใจและผิวหนัง ตามศาสตร์การแพทย์แผนจีน (TCM) มลภาวะเหล่านี้ถูกมองว่าเป็นปัจจัยภายนอกที่ก่อให้เกิดความไม่สมดุลของร่างกาย โดยเฉพาะส่งผลต่อปอดและผิวหนัง ซึ่งเป็นแนวป้องกันแรกของร่างกาย


PM2.5 กับผลกระทบต่อผิวหนังตามศาสตร์แพทย์แผนจีน

ในแนวคิดของแพทย์แผนจีน ปอดมีความสัมพันธ์โดยตรงกับผิวหนัง เรียกว่า "ปอดควบคุมผิวหนัง" (肺主皮毛) ดังนั้นเมื่อปอดได้รับผลกระทบจากมลภาวะ ผิวหนังจึงได้รับผลกระทบตามไปด้วย PM2.5 ซึ่งประกอบด้วยฝุ่นละอองขนาดเล็กและสารพิษ สามารถทำให้เกิดความร้อนและพิษสะสมในร่างกาย ส่งผลให้เกิดอาการต่าง ๆ เช่น 

- ผิวแห้ง ขาดน้ำ หมองคล้ำ (肺燥 - ปอดแห้ง)

- ผื่นแดง อักเสบ สิวเห่อ (肺热 - ปอดร้อน)

- ผิวแพ้ง่าย เกิดอาการคัน (气滞血瘀 - พลังชี่ติดขัด เลือดคั่ง)

- ริ้วรอยก่อนวัยจากอนุมูลอิสระ (阴虚火旺 - หยินพร่อง เกิดไฟภายใน)


อาการแพ้ที่เกิดจาก PM2.5

นอกจากผลกระทบต่อผิวหนัง PM2.5 ยังสามารถกระตุ้นอาการแพ้ได้ โดยเฉพาะผู้ที่มีภาวะชี่ของปอดอ่อนแอ (肺气虚) และมักมีแนวโน้มเกิดอาการดังนี้:

- คัดจมูก ไอ แพ้อากาศง่าย (肺气虚 - ชี่ปอดพร่อง)

- ผิวหนังอักเสบ ลมพิษ ผื่นแพ้ (血热风燥 - เลือดร้อนและลมแห้ง)

- อาการตาแดง คันตา น้ำตาไหลง่าย (肝火旺 - ไฟตับกำเริบ)


วิธีการรักษาและป้องกันตามศาสตร์แพทย์แผนจีน

1. ปรับสมดุลปอดและขับพิษออกจากร่างกาย

- ดื่มน้ำให้เพียงพอ และเสริมด้วยชาสมุนไพรที่ช่วยบำรุงปอด เช่น ชาเก๊กฮวย ชาใบหม่อน หรือชารากหญ้าคา

- รับประทานอาหารที่ช่วยลดพิษ เช่น ลูกเดือย ดอกไม้จีน เห็ดหูหนูขาว

- หลีกเลี่ยงอาหารที่มีฤทธิ์ร้อนและกระตุ้นการอักเสบ เช่น ของทอด อาหารเผ็ดจัด


2. ปกป้องผิวจากมลภาวะ

- ใช้ผลิตภัณฑ์ที่ช่วยเสริมเกราะป้องกันผิว เช่น สารสกัดจากชะเอมเทศ ว่านหางจระเข้ และชาเขียว

- ล้างหน้าด้วยน้ำสมุนไพรที่ช่วยลดการอักเสบ เช่น น้ำต้มดอกเก๊กฮวย

- ทาครีมกันแดดและหลีกเลี่ยงการสัมผัสมลภาวะโดยตรง


3. ปรับสมดุลร่างกายด้วยการฝังเข็มและกัวซา

- ฝังเข็มช่วยกระตุ้นระบบไหลเวียนโลหิตและเสริมสร้างพลังชี่ของปอด

- กัวซาที่ใบหน้าและลำคอช่วยกระตุ้นระบบน้ำเหลืองและขับพิษออกจากร่างกาย


สูตรชาจีนที่แนะนำ


1. ชาเก๊กฮวยและหล่อฮังก้วย (清肺润喉茶 - ชาทำความสะอาดปอดและชุ่มคอ)

ส่วนผสม:

- ดอกเก๊กฮวยแห้ง 5 กรัม

- หล่อฮังก้วย 1/4 ลูก

- ใบหม่อนแห้ง 3 กรัม

- น้ำผึ้ง (เพิ่มความหวานตามชอบ)


วิธีทำ:

- ต้มสมุนไพรทั้งหมดกับน้ำ 500 มิลลิลิตร นาน 10-15 นาที กรองเอาแต่น้ำ ดื่มขณะอุ่น

- ดื่มวันละ 1-2 ครั้ง ช่วยลดความร้อนในปอด บรรเทาอาการแพ้และเสริมภูมิคุ้มกัน


2. ชาหญ้าคาและเห็ดหูหนูขาว (滋阴润燥茶 - ชาฟื้นฟูความชุ่มชื้นของร่างกาย)

ส่วนผสม:

- รากหญ้าคา 5 กรัม

- เห็ดหูหนูขาว 3 กรัม

- แปะก๊วย 3 เม็ด

- พุทราจีน 2 ลูก


วิธีทำ:

- ต้มสมุนไพรทั้งหมดในน้ำ 600 มิลลิลิตร นาน 20 นาที กรองดื่ม

- ช่วยบำรุงปอด เพิ่มความชุ่มชื้น ลดอาการผิวแห้งและระคายเคือง


PM2.5 เป็นปัจจัยภายนอกที่ส่งผลเสียต่อร่างกายตามศาสตร์แพทย์แผนจีน โดยเฉพาะปอดและผิวหนัง การดูแลสุขภาพด้วยวิธีแบบองค์รวม ทั้งการเลือกรับประทานอาหาร การใช้สมุนไพร และการฝังเข็มสามารถช่วยปรับสมดุลร่างกาย ลดการแพ้ และฟื้นฟูสุขภาพผิวได้อย่างมีประสิทธิภาพ หากสามารถป้องกันและดูแลสุขภาพได้ดี ผิวของเราก็จะสามารถต้านทานมลภาวะและคงความแข็งแรงได้ในระยะยาว


_________________________________________

บทความโดย   

แพทย์จีนจีนดายุ สาธุกิจชัย (หมอจีน จาง ลี่ เจิน)
张丽真 中医师
TCM. Dr. Dayu  Sathukijchai  (Zhang li zhen)
แผนกอายุรกรรมภายนอก คลินิกดูแลสุขภาพผิวพรรณ
คลินิกการประกอบโรคศิลปะ สาขาการแพทย์แผนจีนหัวเฉียว