ม้ามอ่อนแอ จุดเริ่มต้นของโรคเบาหวานและโรคเรื้อรัง

ในมุมมองของแพทย์แผนจีน “ ม้าม ”  มีบทบาทสำคัญอย่างมากต่อการเกิดโรคเบาหวาน  เนื่องจากม้ามทำหน้าที่ย่อย  ดูดซึม  และลำเลียงสารอาหารเพื่อเปลี่ยนเป็นพลังงานให้ร่างกาย  หากการทำงานของม้ามและกระเพาะอาหารเสียสมดุล  นำไปสู่ความผิดปกติของระดับน้ำตาลในเลือด และเป็นปัจจัยก่อให้เกิดโรคเรื้อรังต่างๆ

ขณะที่ในทางการแพทย์ตะวันตก โรคเบาหวานเกิดจากความผิดปกติของอินซูลิน ซึ่งสร้างจากตับอ่อน ทำให้ร่างกายไม่สามารถนำกลูโคสไปใช้พลังงานได้อย่างเหมาะสม หากมองเปรียบกันแล้ว “ ตับอ่อน ” ในแง่หน้าที่จึงคล้ายกับ “ ม้าม ” ในทฤษฎีแพทย์แผนจีน  เพราะทั้งสองต่างเกี่ยวข้องกับกระบวนการย่อยอาหารเช่นเดียวกัน 

ความสัมพันธ์ของ “ ม้าม ” กับโรคเบาหวาน

“ม้าม”ในทางแพทย์แผนจีน  ทำหน้าที่ในการย่อย ดูดซึม และลำเลียงสารอาหารเพื่อเปลี่ยนเป็นพลังงานให้กับร่างกาย  หากชี่ของม้ามอ่อนแอลง  เนื่องจากภาวะเสื่อมถอยตามอายุ  หรือเกิดจากพฤติกรรมการดำเนินชีวิต เช่นการรับประทานของหวาน ของมัน ของทอดมากเกินไป  ทำให้การย่อยอาหารและการลำเลียงสารอาหารผิดปกติ  ร่างกายไม่สามารถดูดซึมสารอาหารและใช้พลังงานจากอาหารที่ทานเข้าไปได้อย่างเต็มที่  ทำให้เกิดเสมหะความชื้นสะสมอยู่ภายใน  เสมหะความชื้นนี้จึงเปรียบเสมือนระดับน้ำตาลในเลือด  ที่อินซูลินไม่สามารถจัดการได้  เมื่อเสมหะความชื้นหรือระดับน้ำตาลในเลือดสะสมนานมากขึ้น  จะส่งผลต่อการไหลเวียนของชี่และเลือดในร่างกาย  การขนส่งพลังงานไปเลี้ยงส่วนต่างๆของร่างกายลดน้อยลง  จนทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้น  กลายเป็นโรคเบาหวาน

ดูแลอย่างไรให้มีม้ามและกระเพาะอาหารแข็งแรง

1. ดูแลสุขลักษณะในการรับประทาน  คำว่าสุขลักษณะการรับประทานที่ดี  ไม่ใช่แค่ทานอาหารที่มีประโยชน์ แต่อาหารจำพวกของหวาน  ของทอด  ของมัน  แอลกอฮอลล์ต่างๆควรหลีกเลี่ยง    อีกทั้งยังต้องรับประทานในปริมาณเหมาะสม และตรงเวลาเพื่อที่จะให้ม้าม  กระเพาะอาหารแข็งแรง
2. ลดความเครียดและดูแลสุขภาพจิตสม่ำเสมอ  ในทางแพทย์แผนจีนความเครียดจะส่งผลต่อการไหลเวียนชี่ของอวัยวะตับ  ถ้าสะสมความเครียดเป็นระยะเวลานาน  จะทำให้การไหลเวียนชี่ของตับติดขัด  ซึ่งจะกระทบต่อชี่ของม้ามและกระเพาะอาหาร  ส่งผลให้การลำเลียงสารอาหาร  และการดูดซึมอาหารของม้ามและกระเพาะอาหารผิดปกติ  ก่อให้เกิดเสมหะความชื้นภายในร่างกาย  เมื่อนานวันมากขึ้นอาจทำให้มีเกิดโรคเบาหวานได้
3. ออกกำลังกายสม่ำเสมอ  ในทางแพทย์แผนจีน “ม้าม”ทำหน้าที่ดูแลควบคุมกล้ามเนื้อของร่างกาย  การออกกำลังกายที่เหมาะสมกับวัย  จะช่วยให้กล้ามเนื้อแข็งแรง  ช่วยในการการไหลเวียนของชี่และเลือดได้สะดวก  ทำให้การทำงานของม้ามและกระเพาะอาหารได้ดี

_______________________________________________________

บทความโดย
แพทย์จีน ธันย์ชนก เอื้อธรรมมิตร (หมอจีน หยาง กุ้ย เหรียน)
杨桂莲 中医师
TCM. Dr. Tanchanok  Euathummit (Yang  Gui  Lian)