อาการปวดท้องของคนที่ชอบนั่งนานๆ

หลายคนเวลาปวดท้องมักจะนึกถึงโรคกระเพาะอาหาร อาหารไม่ย่อย หรือไส้ติ่ง แต่จริง ๆ
แล้วมีคนจำนวนไม่น้อยเลยที่มีอาการปวดจากกล้ามเนื้องอสะโพก (iliopsoas muscle)
ซึ่งเป็นกล้ามเนื้อที่อยู่ลึกใต้ช่องท้อง วางตัวเป็นแนวยาวโดยเริ่มจากกระดูกสันหลังส่วนล่าง (T12-L4)
ทอดยาวเชื่อมกับกระดูกต้นขา (femur) โดยกล้ามเนื้อมัดนี้มีหน้าที่ในการงอสะโพกเวลาต้องการนั่ง นั่งยอง ๆ
หรือก้าวขาขึ้นบันได เป็นต้น ในทางคลินิกพบว่าคนไข้ที่มีการนั่งเป็นระยะเวลานาน ๆ
มักมีอาการปวดเกร็งช่องท้องด้านล่างตั้งแต่แนวสะดือลงไปร่วมกับอาการปวดร้าวลงบริเวณต้นขา
หากมีอาการปวดร้าวในลักษณะนี้ประกอบกับลักษณะการทำงานมีการนั่งเป็นระยะเวลานาน
เป็นไปได้สูงว่าเกิดได้จากการเกร็งตัวของกล้ามเนื้องอสะโพก (iliopsoas muscle)

ในทางการแพทย์แผนจีนกล้ามเนื้องอสะโพก (iliopsoas muscle) อยู่บริเวณตำแหน่งของไต
ซึ่งไตในทางการแพทย์แผนจีนจะสัมพันธ์กับกระดูก กระเพาะปัสสาวะ อารมณ์กลัว รสเค็ม เกี่ยวข้องกับน้ำ
ความเย็น เป็นต้น หากคนไข้ที่มีลักษณะการทำงานที่เครียดง่าย อยู่ภายในห้องแอร์เย็น ๆ
ต้องนั่งติดต่อกันเป็นระยะเวลานาน ๆ ไม่ค่อยมีการลุกเดินบ่อย ๆ ชอบอั้นปัสสาวะ ดื่มน้ำไม่เพียงพอ
อาจทำให้กล้ามเนื้องอสะโพก (iliopsoas muscle) เกิดการเกร็งตัวได้ง่ายกว่าปกติ ซึ่งโรคที่เกี่ยวกับไต
มักเป็นกลุ่มอาการพร่อง อาจเป็นเพราะความบกพร่องของไตแต่กำเนิด
ผู้ป่วยอายุน้อยยังมีสารจำเป็นและชี่ของไตไม่สมบูรณ์ หรือ
ผู้สูงอายุมีสารจำเป็นและชี่ของไตพร่องตามอายุที่ร่วงโรย หรือมีเพศสัมพันธุ์มากเกินไป

การยืดกล้ามเนื้อที่ถูกต้องก็จะช่วยให้กล้ามเนื้อคลายตัวได้ดีมากยิ่งขึ้น

1) โดยท่าที่แนะนำในการยืดกล้ามเนื้องอสะโพก (iliopsoas muscle) คือ ท่า Low Lunge Stretch
ค้างไว้ 30-45 วินาที พัก 30 วินาที ทำซ้ำ 5-10 รอบ ความถี่ในการยืดกล้ามเนื้อประมาน 5
วัน/สัปดาห์
2) การกดจุดสุ่ยเต้า (ST28, 水道) โดยจุดนี้อยู่ต่ำจากสะดือ 3 ชุ่น และออกมาทางด้านข้าง 2 ชุ่น
ห่างจากแนวกลางด้านหน้า เป็นจุดที่อยู่ค่อนข้างตรงกับตำแหน่งของกล้ามเนื้องอสะโพก (iliopsoas
muscle)
3) การดื่มชาที่มีส่วนผสมของเปลือกส้มแห้ง 3-5 กรัม พุทราจีนแห้ง 2-3 ผล ขิงสด 3 แว่น
โดยนำวัตถุดิบทั้งหมดล้างน้ำให้สะอาด ต้มในน้ำเดือด 500 ml 30 นาที ดื่มอุ่นๆ วันละ 1-2 แก้ว
ช่วยขับลมในท้อง ลดอาการท้องอืด บำรุงเลือด ช่วยคลายความตึงตัวของกล้ามเนื้องอสะโพก
(iliopsoas muscle) เนื่องจากเป็นกล้ามเนื้อที่อยู่บริเวณช่องท้องและเชิงกราน
4) ตอนกลางวันทุก ๆ 45 นาที ต้องมีการลุกเดิน เปลี่ยนอิริยาบถประมาน 5-10 นาที
ค่อยกลับไปนั่งใหม่อีกครั้ง หลีกเลี่ยงการนั่งในลักษณะชันเข่า ตอนกลางคืนเน้นนอนหงายเป็นหลัก
ไม่ควร นอนตะแคง หากนอนหลับได้เฉพาะท่านอนตะแคงเท่านั้น ควรก่ายหมอนข้างตลอด

5) รับประทานอาหารที่ปรุงสุกใหม่ ๆ ไม่ควรทานอาหารที่อุ่นด้วยไมโครเวฟบ่อย ๆ
เพราะมักจะทำให้เกิดอาการท้องอืดได้ง่าย

อ้างอิง
1. กภ.เดชวิน หลายศิริเรืองไร บทความกล้ามเนื้องอสะโพกตึงตัวภัยเงียบคนปวดหลัง
มหาวิทยาลัยมหิดล ศูนย์กายภาพบำบัด คณะกายภายบำบัด 21 เมษายน 2021
2.  Acupuncture Points On The Spleen Meridian, yinyanghouse
3. การฝังเข็ม-รมยา เล่ม 1 กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข
พ.ศ.2551
4. นายแพทย์โกวิท คัมภีรภาพ, การตรวจวินิจฉัยทางการแพทย์แผนจีน (Traditional Chinese
Diagnostics)

-----------------------------

บทความโดย
แพทย์จีน ธนภรณ์ ธนศรีวนิชชัย (หมอจีน หลิว ฉาย เผิง)  
刘财蓬 中医师
TCM. Dr. Tanaporn  Tanasrivanichchai (Liu Cai Peng)