โรคในผู้สูงอายุกับศาสตร์การแพทย์แผนจีน

Last updated: 26 ส.ค. 2568  |  12 จำนวนผู้เข้าชม  | 

โรคในผู้สูงอายุกับศาสตร์การแพทย์แผนจีน

โรคในผู้สูงอายุคืออะไร ?

กลุ่มของโรคหรือภาวะทางสุขภาพที่พบได้บ่อยในผู้ที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป ซึ่งเป็นปกติที่ผู้คนในวัยนี้จะมีการเปลี่ยนแปลงหลายด้าน ทั้งทางสมอง ทางอารมณ์ ทางร่างกายและระบบต่าง ๆ ภายในร่างกายที่อาจเสื่อมถอยลง รวมทั้งความสามารถในการฟื้นตัวของร่างกายก็ลดลงด้วย โดยโรคในผู้สูงอายุมักจะมี 4 ลักษณะสำคัญ ดังนี้

1. ภาวะหลายโรคร่วมกัน เช่น ผู้สูงอายุคนเดียวอาจมีทั้งความดันโลหิตสูง เบาหวาน และโรคข้อเข่าเสื่อมในเวลาเดียวกัน
2. อาการแสดงของโรคไม่ชัดเจน เช่น ในกรณีติดเชื้อ แทนที่จะมีไข้ ผู้สูงอายุอาจแสดงอาการเพียงสับสนหรืออ่อนเพลียเท่านั้น
3. ตอบสนองต่อการรักษาช้าหรือแตกต่างจากวัยอื่น
4. เสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนง่าย เช่น การล้มแล้วกระดูกหัก หรือโรคติดเชื้อรุนแรง

ใครคือผู้สูงอายุในศาสตร์การแพทย์แผนจีน ?

ผู้สูงอายุในมุมมองของศาสตร์การแพทย์แผนจีน ไม่ได้พิจารณาจากอายุเพียงเท่านั้น แต่ยังพิจารณาถึงองค์รวมของร่างกาย จิตใจ และสมดุลของพลังชีวิต (Qi) ตามหลักปรัชญาจีนอีกด้วย โดยมีแนวคิดที่สำคัญ ดังนี้

ในคัมภีร์หวงตี้เน่ยจิง ได้กล่าวถึงการเปลี่ยนแปลงของสภาพร่างกายของแต่ละช่วงวัย โดยผู้หญิงใช้เลข 7 หมายถึง ร่างกายจะเกิดการเปลี่ยนแปลงทุกๆ 7 ปีในผู้หญิง และผู้ชายใช้ฐานเลข 8 หมายถึง ร่างกายจะเกิดการเปลี่ยนแปลงทุกๆ 8 ปี ดังนี้

ผู้หญิง

ช่วงที่อายุ (ปี)การเปลี่ยนแปลงในผู้หญิง
1-37-21เป็นช่วงของการเจริญเติบโตของร่างกาย ผู้หญิงเริ่มมีประจำเดือน
3-521-35เป็นช่วงที่ร่างกายสมบูรณ์เต็มที่
535ร่างกายเริ่มเสื่อมถอย พลังหยางหมิง (阳明) เริ่มถดถอย ใบหน้าเริ่มคล้ำและผมเริ่มร่วง
642พลังลมปราณหยาง 3 เส้น (三阳经) เริ่มถดถอย ใบหน้าหมองคล้ำและผมเริ่มขาว
749เญิ่นม่าย (任脉) พร่อง ไท่ชง (太冲) ถดถอย รอบเดือนเริ่มหมด รูปร่างเปลี่ยนและไม่สามารถมีบุตรได้


ผู้ชาย

ช่วงที่อายุ (ปี)การเปลี่ยนแปลงในผู้ชาย
1-38-24เป็นช่วงของการเจริญเติบโตของร่างกาย ผู้ชายเริ่มมีอสุจิ
3-524-40เป็นช่วงที่ร่างกายสมบูรณ์เต็มที่
540ชี่ของไตเริ่มถดถอย ผมร่วงและเหงือกร่น
648หยางชี่ที่ขึ้นข้างบนเริ่มถดถอยลง ใบหน้าหมองคล้ำและผมเคราหงอก
756ชี่ของตับเริ่มถดถอย เอ็นขยับเคลื่อนไหวไม่คล่องแคล่ว หมดวัยเจริญพันธุ์ การทำงานของไตเริ่มถดถอยและรูปร่างเปลี่ยน
864ฟันและผมร่วง เชื้ออสุจิจะมีปริมาณลดลง เมื่อพลังของไตลดลง จะส่งผลให้ความสามารถในการเจริญพันธุ์หมดไปด้วย


2.นอกจากพิจารณาจากช่วงวัยแล้ว ยังต้องพิจารณาองค์รวมของร่างกายด้วย ซึ่งจะเป็นช่วงที่อวัยวะภายใน โดยเฉพาะไต ซึ่งถือเป็น “รากฐานของชีวิต” เริ่มอ่อนแอลง รวมทั้งอวัยวะต่าง ๆ ดังนี้

อวัยวะ/ระบบในร่างกายเสื่อมอาการที่เกิดขึ้นกับผู้สูงอายุ
ตับตาแห้ง มองไม่ชัด ปวดตึงตามข้อ หงุดหงิด/เครียดง่าย
หัวใจใจสั่น นอนไม่หลับ หลงลืม วิตกกังวล
ม้ามเบื่ออาหาร ท้องอืด อ่อนเพลีย ไม่มีแรง
ปอดไอเรื้อรัง ภูมิแพ้ หอบหืด ภูมิคุ้มกันต่ำ
ไตปวดหลัง/เข่า หูตึง ปัสสาวะบ่อย ความจำเสื่อม


ศาสตร์การแพทย์แผนจีนดูแลรักษาโรคในผู้สูงอายุอย่างไร ?

ศาสตร์การแพทย์แผนจีนจะมุ่งเน้นที่การดูแลรักษาสุขภาพแบบองค์รวมด้วย หมายถึง เน้นการปรับสมดุลของร่างกายให้เป็นปกติ เพื่อให้ร่างกายมีความสมดุลและสร้างภูมิคุ้มกันให้แข็งแรง โดยเริ่มจากการแมะ เพื่อตรวจชีพจรและประเมินการทำงานของอวัยวะภายในร่างกาย นำไปสู่การวินิจฉัยโรคและการเลือกวิธีการรักษาที่เหมาะสม ซึ่งศาสตร์การแพทย์แผนจีนมีวิธีการดูแลรักษาโรคหลายวิธี เช่น การฝังเข็ม การใช้ยาสมุนไพรจีน
การนวดทุยหนา เป็นต้น

ตัวอย่างของโรคในผู้สูงอายุ และแนวทางการรักษาในศาสตร์การแพทย์แผนจีน

โรค/อาการแนวทางการรักษาในศาสตร์การแพทย์แผนจีน
อัมพฤกษ์-อัมพาตฝังเข็ม/สมุนไพรจีน เพื่อฟื้นฟูระบบประสาทและการเคลื่อนไหว
ข้อเสื่อม/ปวดเข่าฝังเข็ม/ทุยหนา/สมุนไพรจีน เพื่อฟื้นฟูเส้นเอ็นและกล้ามเนื้อบริเวณข้อ
เบาหวานฝังเข็มกระตุ้นระบบเผาผลาญ/สมุนไพรจีน/ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
ความดันโลหิตสูงฝังเข็มเพื่อปรับสมดุล/ยาสมุนไพรจีน เพื่อระบายความร้อนและควบคุมความดัน
นอนไม่หลับ/วิตกกังวลฝังเข็ม/การใช้ยาสมุนไพรจีน เพื่อปรับการนอนหลับให้เป็นเป็นปกติ


ทำไมต้องดูแลรักษาด้วยศาสตร์การแพทย์แผนจีน  ?

1. มุ่งเน้นการปรับสมดุลของร่างกาย เพื่อให้เกิดภูมิคุ้มกันและเป็นการฟื้นฟูจากภายใน
2. ดูแลแบบองค์รวม ไม่ได้ดูแลรักษาแค่โรคที่เกิดขึ้น แต่เน้นการป้องกันโรคอีกด้วย
3. ช่วยให้ผู้สูงอายุลดการใช้ยาเคมีที่ไม่จำเป็น และลดผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นจากยาเคมีด้วย
4. รักษาโรคเรื้อรังและโรคความเสื่อมของอวัยวะได้ดี เช่น โรคข้อเสื่อม รูมาตอยด์  สมองเสื่อม พาร์กินสัน  และอาการปวดกล้ามเนื้อเรื้อรัง เป็นต้น
5. ดูแลรักษาตามสภาพร่างกายของแต่ละบุคคล โดยการวินิจฉัยเฉพาะบุคคล เพื่อทำการดูแลรักษาให้เหมาะสม เนื่องจากผู้สูงอายุ 2 คน ที่เป็นโรคเดียวกัน แต่อาจมีภาวะบกพร่องภายในร่างกายแตกต่างกัน ดังนั้นการรักษารายบุคคลย่อมทำให้เกิดประสิทธิภาพที่ดี

---------------------------------------------------
แพทย์จีนริฟฮาน ยูโซะ (หมอจีน หลัว หรู ซาน)
罗如珊  中医师
TCM. Dr. Rifhan Yusoh (Luo Ru Shan)  

เว็บไซต์นี้มีการใช้งานคุกกี้ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและประสบการณ์ที่ดีในการใช้งานเว็บไซต์ของท่าน ท่านสามารถอ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ นโยบายความเป็นส่วนตัว  และ  นโยบายคุกกี้