ตัวอย่างการรักษาผมร่วง

ตัวอย่างการรักษาผมร่วง

HN433*** เพศหญิง อายุ 39 ปี 

น้ำหนัก 48 kg ชีพจร 93/min ความดัน 94/66 mmHg

รักษาครั้งแรก วันที่ 06-07

ผู้ป่วยมาด้วยอาการผมร่วงมากกว่าปกติแบบสังเกตุได้มา 2-3 สัปดาห์ 

2-3 สัปดาห์ก่อนผู้ป่วยเริ่มมีผมร่วงมากกว่าปกติแบบสังเกตเห็นได้ โดยเฉพาะร่วงตอนสระผมและร่วงลงมาเอง ขณะใช้ชีวิตประจำวันตามปกติ ปัจจุบัน 2 วันสระผม 1 ครั้ง (ก่อนหน้า 3วันสระ 1 ครั้ง) ไม่มีประวัติการเปลี่ยนยาสระผมหรือ hair care เมื่อ 1 เดือนก่อนมีประวัติคันหนังศีรษะ มีรังแค แต่หลังจากรับการรักษากับแพทย์แผนปัจจุบันก็ไม่มีอาการแล้ว ประจำเดือนปกติ ทานอาหารวันละ 2-3 มื้อ ดื่มน้ำวันละ 1.5 ลิตร ขี้ร้อน เหงื่อไม่มาก ขับถ่าย 2 วัน/ครั้ง หลับยาก (มีการทานแมกนีเซียมและกาบ้าเพ็นตินเพื่อช่วยเรื่องนอนหลับ) มีประวัติปวดศีรษะไมเกรนบ่อยๆ 

ลิ้นครึ่งหน้าสีแดงอ่อน ครึ่งหลังสีแดง ฝ้าขาวบาง เนื้อลิ้นค่อยไปทางแห้ง

ชีพจรเล็กตึงเร็ว （脉细弦数）

การรักษา: ให้ยาสมุนไพรจีนชนิดต้มที่มีสรรพคุณระบายตับคลายอาการติดชัด ระบายลมและความชื้น จำนวน 1 สัปดาห์

รักษาครั้งที่ 2 วันที่ 13-07

อาการผมร่วงตอนสระผมลดลง หวีผม สัมผัส หรือหลุดร่วงเองยังคงเหมือนเดิม มีเหงื่อออกง่ายที่บริเวณศีรษะและใบหน้า มีอาการปวดศีรษะคอ บ่ามากขึ้นช่วงก่อนจะมีประจำเดือน ขับถ่าย 2วัน/ครั้ง หลับยาก ชอบทานรสเผ็ด

ลิ้นสีแดงสด ฝ้าบาง ตรงกลางลิ้นไม่มีฝ้า ชีพจรตึงเร็ว（脉弦数）

การรักษา: ให้ยาสมุนไพรจีนตำรับเดิม เพิ่มยาลดภาวะหยางของตับเกิน จำนวน 1 สัปดาห์

รักษาครั้งที่ 3 วันที่ 20-07

ผมร่วงลดลง LMP: 13-07 มีอาการปวดไมเกรนบ้าง ภาวะประจำเดือนที่เคยมาช้ากลับสู่ปกติ ปริมาณประจำเดือนปกติ ขับถ่าย 1ครั้ง/วัน นอนหลับปกติ

ลิ้นสีแดงสด ฝ้าบางค่อนไปทางน้อย ชีพจรเล็ก （脉细）

การรักษา: ให้ยาสมุนไพรจีนตำรับเดิม จำนวน 1 สัปดาห์


รักษาครั้งที่ 4 วันที่ 27-07

ผมร่วงลดลง มีอาการปวดคอบ่าไหล่ในบางวัน  มีอาการเรอ ผายลม ขับถ่ายปกติ นอนหลับยากเป็นบางวัน

ลิ้นสีแดง ฝ้าบาง ชีพจรเล็กเร็ว （脉细数）

การรักษา: ให้ยาสมุนไพรจีนตำรับเดิมปรับเพิ่มยากระตุ้นการไหลเวียนของชี่ จำนวน 1 สัปดาห์

รักษาครั้งที่ 5 วันที่ 3-08

ปริมาณผมร่วงกลับเข้าสู่ปกติ เริ่มมีผมใหม่งอกให้เห็น อาการปวดศีรษะไมเกรนลดลง เรอ ผายลมลดลง ขับถ่าย 1-2 วัน/ครั้ง นอนหลับปกติ 

ลิ้นสีแดง ฝ้าขาวบาง ชีพจรเล็กตึง （脉细弦）

การรักษา: ให้ยาสมุนไพรจีนตำรับเดิม จำนวน 1 สัปดาห์

ในคัมภีร์หวงตี้เน่ยจิงได้กล่าวไว้ว่า “การเกิดและความแข็งแรงของเส้นผมมีอิทธิผลมาจากการหล่อเลี้ยงของเลือด” ผู้ป่วยรายนี้มีภาวะเครียดเป็นประจำ ทำให้ชี่ตับมีการติดขัด การเก็บสะสมเลือดในตับลดลง เมื่อตับมีปัญหามักกระทบถึงม้ามและกระเพาะได้ง่าย ทำให้มีภาวะม้ามและกระเพาะพร่อง ย่อยอาหารไม่ดี เมื่อชี่ตับติดขัดนานวันมักทำให้เกิดความร้อนหรือไฟ บวกกับชอบรับประทานอาหารรสจัดซึ่งมีฤทธิ์ร้อนทำให้เกิดไฟ(ตับหยาง)ลอยขึ้นสู่ด้านบน ทำให้เกิดความร้อนที่ศีรษะ ในขณะเดียวกันม้ามและกระเพาะก็ไม่มีแรงย่อยอาหารและส่งสารอาหารไปส่วนต่างๆ เลือดก็น้อยลงจากภาวะชี่ตับติดขัด เส้นผมจึงไม่แข็งแรง หลุดร่วงง่ายเนื่องจากการที่ไม่มีเลือดหรือสารอาหารเพียงพอ นอกจากนี้ผู้ป่วยควรที่จะออกกำลังกายยืดเส้นบ่อยๆ ลดการทานอาหารรสจัด มันให้น้อยลง ทานอาหารให้ตรงเวลา ดื่มน้ำให้ได้ 2 ลิตรต่อวัน และหากิจกรรมอย่างอื่นทำเพื่อผ่อนคลาย ผู้ป่วยรายนี้ยังมีการรักษาต่อเนื่องไม่ได้หยุดยาทันทีเนื่องจากผู้ป่วยมีความต้องการให้ผมใหม่ขึ้นมาทดแทนผมที่ร่วงไป 

______________________________________________

บทความโดย 
แพทย์จีนอาวุโส ณัฐฐิมา เตชะพิพัฒน์ชัย (หมอจีน เจิง ฉ่าย อิง)
曾彩瑛 中医师
TCM. Dr. Nattima Techapipatchai (Zeng Cai Ying)