การฝังเข็มรักษาอาการวัยทอง

"วัยทอง" หรือช่วงวัยก่อนใกล้หมดประจำเดือนและหลังหมดประจำเดือน เป็นช่วงเวลาที่ผู้หญิงหลายคนต้องเผชิญกับความเปลี่ยนแปลงทั้งทางร่างกายและจิตใจที่อาจส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวัน  โดยปกติผู้หญิงที่เข้าสู่วัยทองจะมีอายุเฉลี่ยประมาณ 40-55 ปี  ซึ่งอาการวัยทองเกิดจากการที่รังไข่หยุดผลิตไข่ทำให้ฮอร์โมนเอสโตรเจนในร่างกายลดลง นอกจากอาการประจำเดือนเริ่มมาคลาดเคลื่อน  มากะปริบกะปรอย หรือประจำเดือนขาดแล้ว ยังส่งผลให้เกิดอาการอื่นๆมากมายซึ่งแต่ละคนจะมีอาการและความรุนแรงที่แตกต่างกันไป อาการหลักๆ ได้แก่ อาการร้อนวูบวาบ เหงื่อออกตอนกลางคืน นอนไม่หลับ อารมณ์แปรปรวน ความจำและสมาธิลดลง ผิวแห้ง ผมบาง ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อและข้อ ช่องคลอดแห้ง กลั้นปัสสาวะไม่อยู่

ในมุมมองการแพทย์แผนจีนอาการวัยทองเกิดจากการลดลงของสารจิง(精)ในไตเป็นหลัก ซึ่งสารจิงในไตนี้เป็นสารที่ได้มาแต่กำเนิด ถือเป็นสารประกอบพื้นฐานของร่างกาย เมื่อสารจิงในไตอ่อนแอลงทำให้ไม่สามารถหล่อเลี้ยงอวัยวะอื่นๆได้ ส่งผลให้เกิดความไม่สมดุลของร่างกาย นอกจากนี้ยังส่งผลให้เส้นลมปราณเญิ่นและเส้นลมปราณชงพร่อง ซึ่งเส้นลมปราณเญิ่น(任脉)ถูกเรียกว่าเป็นทะเลแห่งพลังอิน(阴脉之海) ทำหน้าที่ควบคุมพลังอินทั่วร่างกาย และเชื่อมโยงกับเส้นลมปราณอื่นๆ ที่ควบคุมอวัยวะสืบพันธุ์ของผู้หญิง ส่วนเส้นลมปราณชง(冲脉)ถูกขนานนามว่าเป็นทะเลแห่งเลือด(血海)เพราะเป็นแหล่งรวมเลือดและชี่จากเส้นลมปราณทั่วร่างกาย เปรียบได้กับแม่น้ำสายหลักที่หล่อเลี้ยงระบบสืบพันธุ์ของผู้หญิง เป็นรากฐานสำคัญของการมีประจำเดือนที่ปกติ เมื่อสารจิงในไตพร่อง เส้นลมปราณเญิ่นและชงขาดการบำรุงจึงทำให้เกิดเป็นอาการต่างๆในช่วงวัยทอง

การฝังเข็มในการรักษาอาการวัยทองจะเน้นการบำรุงไต ปรับการไหลเวียนของชี่และเลือดในเส้นลมปราณเป็นหลัก โดยเฉพาะเส้นลมปราณเญิ่นและเส้นลมปราณชง ฟื้นฟูสมดุลอินหยาง และปรับการทำงานของอวัยวะภายในให้เป็นปกติ นอกจากนี้การฝังเข็มยังสามารถปรับระดับฮอร์โมน ปรับการทำงานของ Hypothalamic-Pituitary-Ovarian (HPO) Axis และ Hypothalamic- Pituitary- Adrenal(HPA) Axis ซึ่งมีความเกี่ยวข้องกับการเกิดอาการต่างๆในช่วงวัยทองอีกด้วย

จุดฝังเข็มที่ใช้บ่อยในการรักษาอาการวัยทอง
1.ชี่ไห่ (气海,CV6)และกวานหยวน (关元,CV4) ช่วยบำรุงไต ปรับสมดุลของเส้นลมปราณเญิ่นและชง
2.เซิ่นซู (肾俞,BL23) ช่วยบำรุงสารจิงและชี่ของไต ปรับสมดุลอินหยาง
3.ซานอินเจียว (三阴交,SP6) ช่วยปรับสมดุลชี่และเลือด บำรุงม้าม ไต และตับ
4.ไท่ซี(太溪,KI13) ช่วยบำรุงสารจิงของไต

เพื่อประสิทธิภาพในการรักษาผู้ป่วยควรเข้ารับการรักษาด้วยการฝังเข็ม 1-2 ครั้งต่อสัปดาห์ ต่อเนื่องเป็นระยะเวลา 2-6 เดือน ทั้งนี้ ระยะเวลาและผลการรักษาขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการ  สภาพร่างกาย และการปรับพฤติกรรมการดูแลสุขภาพของผู้ป่วยเองด้วยเช่นกัน 

_____________________________________________

บทความโดย
แพทย์จีน ฐิตินันต์ ศรีเดช (หมอจีนอวี๋ เผย เสียน) 
余培贤  中医师
TCM. Dr. Thitinant Sridech (Yu Pei Xian)