ตัวอย่าง success case การเตรียมร่างกายของผู้ป่วยมีบุตรยากก่อนเข้ากระบวนการทำเด็กหลอดแก้วด้วยศาสตร์การแพทย์แผนจีน

ภาวะมีบุตรยาก (Infertility) คือ การที่คู่สามีภรรยาไม่มีบุตรแม้พยายามที่จะมีบุตร มีเพศสัมพันธ์อย่างสม่ำเสมอ 2 - 3 ครั้งต่อสัปดาห์ และไม่ได้คุมกำเนิดเป็นเวลามากกว่า 1 ปี ซึ่งในทางสถิติร้อยละ 70 ของคู่สามีภรรยาโดยทั่วไปที่มีเพศสัมพันธ์สม่ำเสมอ   จะตั้งครรภ์ภายใน 6 เดือนแรก และร้อยละ 80 จะตั้งครรภ์ภายใน 12 เดือน

กรณีตัวอย่างการรักษาผู้ป่วยภาวะมีบุตรยาก

ผู้ป่วย : เพศหญิงวัย 44 ปี เลขประจำตัวผู้ป่วย 429***  

 วันที่เข้ารับการรักษา วันที่ 5 พฤษภาคม 2025

อาการสำคัญ ：เตรียมผนังมดลูกเพื่อย้ายตัวอ่อน (แต่งงาน 17 ปี ไม่ตั้งครรภ์)

ประวัติการเจ็บป่วยปัจจุบัน ：คนไข้ทำ IVF เก็บไข่ 3 ครั้ง ย้ายตัวอ่อน 6 ครั้งแต่ไม่สำเร็จ ปัจจุบันเหลือตัวอ่อน 6 ตัว (ละลายตัวอ่อนแล้วเหลือแค่ 1 ตัว) ต้องการเตรียมผนังมดลูกเพื่อย้ายตัวอ่อน คนไข้มักเหนื่อยง่าย ปากแห้งคอแห้ง อารมณ์แปรปรวน ท้องอืด นอนไม่หลับ ขับถ่ายเป็นปกติ เมื่อมีประจำเดือนมักปวดท้องประจำเดือนและคัดหน้าอก

ประวัติประจำเดือน ：4-5/30  LMP: 9 เมษายน 2025  PMP：1 มีนาคม 2025

ประวัติตั้งครรภ์ ：0-0-1-0

การตรวจร่างกาย ：ลิ้นสีแดงอ่อน ฝ้าหนา   ชีพจรอ่อนแรง

สาเหตุและกลไกการเกิดโรค

ไตพร่อง

ในทฤษฎีพื้นฐานการแพทย์แผนจีนกล่าวว่าไตเกี่ยวข้องกับระบบสืบพันธุ์ 
ไตเป็นรากฐานแต่กำเนิด(先天之本) ทำหน้าที่เก็บรักษาพลังชีวิตและเป็นรากฐานของร่างกาย 
เนื่องจากคนไข้เคยแท้งมาก่อน และมีอายุมากทำให้ไตพร่อง ระบบสืบพันธุ์เสื่อมถอย ทำให้มีบุตรยาก และไม่สามารถตั้งครรภ์ได้
ม้ามพร่อง

ในทฤษฎีพื้นฐานการแพทย์แผนจีนกล่าวว่าม้ามเป็นรากฐานหลังกำเนิด (后天之本) ทำหน้าที่ในการย่อยอาหารและดูดซึมสารอาหาร เพื่อสร้างพลังงานและสารจำเป็นต่อร่างกาย 
หากม้ามพร่องทำให้ระบบย่อยอาหารผิดปกติและเกิดเป็นความชื้นสะสมอยู่ภายในร่างกาย ความชื้นเหล่านี้จะเข้าอุดกั้นเส้นลมปราณ ส่งผลให้เลือดเดินติดขัด เกิดเป็นเลือดคั่งที่มดลูกและมีบุตรยาก
ชี่ตับติดขัด

มีหน้าที่สำคัญในการดูแลการไหลเวียนของชี่ (气) และเลือดในร่างกาย
ตับยังเกี่ยวข้องกับการปรับสมดุลอารมณ์ รวมถึงการกักเก็บเลือดและควบคุมการไหลเวียนของเลือด
คนไข้มีบุตรยากมักมีความเครียดจากครอบครัวและสังคมส่งผลให้ชี่ตับติดขัด เมื่อตับทำงานผิดปกติ ชี่และเลือดจะไหลเวียนติดขัด ทำให้เกิดเลือดคั่งที่เส้นลมปราณและมดลูก เกิดภาวะมีบุตรยาก
วิธีการรักษาและผลการรักษาตัวอย่างผู้ป่วย

วิธีการรักษา ：รับประทานยาจีนโดยเน้นบำรุงไตและม้าม ระบายชี่ตับ เพิ่มการไหลเวียนเลือด และปรับยาตามอาการของคนไข้ร่วมกับการฝังเข็มเป็นระยะเวลา 2 เดือน 

ผลการรักษา ：

วันที่ 24 มิถุนายน 2025 คนไข้ย้ายตัวอ่อนได้สำเร็จ 
วันที่ 9 กรกฎาคม 2025 ตรวจค่า HCG : 3000 
สรุปผลการรักษา ：สมุนไพรจีนและการฝังเข็มสามารถเพิ่มโอกาสตั้งครรภ์ให้คนไข้มีบุตรยากได้ อีกทั้งยังช่วยเตรียมพร้อมร่างกายคนไข้สำหรับการฝังตัวอ่อนเพิ่มอัตราความสำเร็จ

_______________________________________________________

บทความโดย
แพทย์จีน สิตา สร้อยอัมพรกุล (หมอจีน หลิน อิ่ง เหวิน)
林影雯 中医师
TCM. Dr. Sita Soiampornkul (Lin Ying Wen)