ลูกเดือย อาหารต้านมะเร็งปอดในมุมมองการแพทย์แผนจีนและการแพทย์ปัจจุบัน

ลูกเดือย (Coix lacryma-jobi หรือ Coix seed หรือ Job's tears) เป็นธัญพืชที่คนไทยรู้จักกันมาช้านาน นิยมใช้ทั้งในรูปแบบอาหารและสมุนไพร มีคุณค่าทางโภชนาการสูง อุดมไปด้วยคาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อน โปรตีน กรดอะมิโนจำเป็น วิตามินบี และใยอาหาร นอกจากนี้ยังมีสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพที่มีผลต่อสุขภาพโดยตรง จึงถือเป็นหนึ่งในธัญพืชที่ถูกจัดอยู่ในกลุ่ม “อาหารเป็นยา” โดยเฉพาะอย่างยิ่งในด้านการส่งเสริมภูมิคุ้มกันและการป้องกันโรคมะเร็ง

มุมมองของแพทย์แผนจีน

ในศาสตร์การแพทย์แผนจีน ลูกเดือยมีชื่อว่า อี้อี่เหริน (薏苡仁) จัดอยู่ในกลุ่มยาที่ช่วยขับความชื้น บำรุงม้าม ขับปัสสาวะ และระบายพิษความร้อน โดยหลักการทางแพทย์แผนจีนเชื่อว่า มะเร็งปอดมีสาเหตุหนึ่งที่สัมพันธ์กับการสะสมของเสมหะและความชื้นในร่างกาย ร่วมกับความพร่องของม้ามและปอด การใช้ลูกเดือยจึงมีเป้าหมายเพื่อปรับสมดุลภายใน ลดเสมหะ ขับความชื้น และเสริมพลังชี่ให้แก่ผู้ป่วย เป็นต้น

มุมมองของการแพทย์ปัจจุบัน

งานวิจัยทางวิทยาศาสตร์สมัยใหม่ยังสนับสนุนองค์ความรู้ของศาสตร์การแพทย์แผนจีน โดยพบว่าสารสำคัญในลูกเดือย ได้แก่ Coixenolide, Coixol, Polysaccharides และกรดไขมันไม่อิ่มตัวบางชนิด มีฤทธิ์หลายประการ เช่น

 1. ยับยั้งการเจริญเติบโต และการแพร่กระจายของเซลล์มะเร็งปอด

 2. กระตุ้นให้เซลล์มะเร็งเข้าสู่กระบวนการ apoptosis (การตายของเซลล์อย่างเป็นระบบ)

 3. ลดการอักเสบเรื้อรังซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็ง

 4. กระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันให้ทำงานได้มีประสิทธิภาพมากขึ้น

มีรายงานวิจัยทางคลินิกในประเทศจีนที่พบว่า การใช้สารสกัดจากลูกเดือย Kanglaite injection（康莱特注射液） ร่วมกับการรักษามาตรฐาน เช่น เคมีบำบัดหรือภูมิคุ้มกันบำบัด สามารถช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการรักษา ทำให้ผู้ป่วยทนต่อการรักษาได้ดี ลดผลข้างเคียง เช่น ภาวะเม็ดเลือดขาวต่ำ เบื่ออาหาร และอ่อนเพลีย

โดยสรุปแล้วแพทย์แผนจีนมองว่าลูกเดือยช่วยขับชื้น ละลายเสมหะ และบำรุงม้าม ส่วนแพทย์แผนปัจจุบันพบว่าลูกเดือยมีสารออกฤทธิ์ที่ช่วยลดการอักเสบ กระตุ้นภูมิคุ้มกัน และยับยั้งเซลล์มะเร็งปอด เมื่อรวมกันแล้วสะท้อนถึงแนวคิดที่ว่า ลูกเดือยมีบทบาททั้งด้านการป้องกันและการสนับสนุนการรักษาโรคมะเร็ง 

อย่างไรก็ตาม แม้ลูกเดือยจะมีคุณสมบัติช่วยต้านมะเร็งปอด แต่ไม่ควรถูกนำมาใช้อันดับแรกในการรักษามะเร็งปอด ผู้ป่วยยังจำเป็นต้องได้รับการรักษาตามมาตรฐานทางการแพทย์แผนปัจจุบันอย่างครบถ้วน และใช้ลูกเดือยเป็นส่วนเสริมเพื่อเพิ่มคุณภาพชีวิต เช่น การนำลูกเดือยมาปรุงเป็นอาหารหรือเครื่องดื่ม เช่น ข้าวต้มลูกเดือย น้ำต้มลูกเดือย หรือผสมในซุปและขนมหวาน เพื่อให้ผู้ป่วยมะเร็งปอดได้รับประโยชน์เชิงป้องกันและส่งเสริมสุขภาพอย่างเต็มประสิทธิภาพ

_______________________________________________________

บทความโดย
แพทย์จีน วรพงศ์ ชัยสิงหาญ (หมอจีน เฉิน จู เซิง)
陈株生 中医师
TCM. Dr. Worapong Chaisingharn (Chen Zhu Sheng)