Last updated: 27 ส.ค. 2567 | 2454 จำนวนผู้เข้าชม |
การขนส่งคาร์บอนไดออกไซด์ (Carbon dioxide transport) ในร่างกายคนหรือสัตว์เป็นกระบวนการที่สำคัญในการดำรงชีวิต คาร์บอนไดออกไซด์เกิดจากกระบวนการเผาผลาญที่เซลล์ แล้วจะถูกขนส่งกลับไปยังปอดเพื่อถูกขับถ่ายออกจากร่างกายผ่านทางการหายใจ กลไกการขนส่งคาร์บอนไดออกไซด์นั้นมีดังนี้ :
ทั้งหมดนี้เป็นกระบวนการที่ช่วยในการควบคุมความสมดุลของ pH ในเลือดและช่วยในการขนส่งคาร์บอนไดออกไซด์จากเนื้อเยื่อไปยังปอดเพื่อที่จะถูกขับถ่ายออกจากร่างกาย โมเลกุล HCO3− (ไบคาร์บอเนต) ที่เกิดจากการแปลงคาร์บอนไดออกไซด์ในเม็ดเลือดแดงจะถูกขนส่งออกไปยังพลาสมา ในขณะที่ ไอออน Cl− (คลอไรด์) ในพลาสมาจะถูกขนส่งเข้าไปในเม็ดเลือดแดง กลไกนี้เรียกว่า "chloride shift" หรือการเปลี่ยนแปลงคลอไรด์ การขนส่งนี้เป็นกระบวนการที่มีประสิทธิภาพและเร็วเนื่องจากใช้กระบวนการ facilitated diffusion countertransport ซึ่งเป็นการขนส่งผ่านโมเลกุลที่ช่วย (transporter proteins) บนเมมเบรนเม็ดเลือดแดง ทำให้สารละลายสามารถข้ามเมมเบรนได้โดยไม่ต้องใช้พลังงาน และยังช่วยในการรักษาความสมดุลของ pH ในเลือด กลไกทั้งสามนี้ ร่างกายสามารถขนส่งและขจัด CO₂ ที่สร้างขึ้นจากกระบวนการเผาผลาญในเนื้อเยื่อไปยังปอดแล้วหายใจออกจากร่างกายได้อย่างมีประสิทธิภาพ
肺主气司呼吸,其呼吸运动主要包括呼出浊气与吸入清气,此过程需要肺气的参与。肺气主宣发与肃降,宣发功能有利于呼出浊气,肃降功能有利于吸入清气。
"ปอดเป็นอวัยวะที่ควบคุมการหายใจ, ซึ่งการเคลื่อนไหวของการหายใจประกอบด้วยการหายใจออก (หรือการหายใจปล่อยอากาศที่ไม่สะอาด) และการหายใจเข้า (หรือการหายใจดึงอากาศที่สะอาดเข้ามา) กระบวนการนี้ต้องใช้พลังงานของปอด พลังงานของปอดมีหน้าที่ในการควบคุมการส่งเสริมและลดลง ซึ่งฟังก์ชันในการส่งเสริมมีผลดีต่อการหายใจออก และฟังก์ชันในการลดลงมีผลดีต่อการหายใจเข้า"
ข้อความนี้เเป็นการอธิบายเกี่ยวกับฟังก์ชันของปอดในการหายใจจากมุมมองของแพทย์แผนจีน ซึ่งเน้นไปที่การปรับเปลี่ยนแลกเปลี่ยน และใช้พลังงานของปอดในกระบวนการหายใจเข้าและออก ดังนั้นหากปอดมีปัญหาหรือโรคที่เกี่ยวกับปอด ย่อมส่งผลต่อกลไกทานทำงานที่กล่าวมาข้างต้น ทำให้หายใจลำบาก ผู้ป่วยอาจรู้สึกแน่นหน้าอก หายใจไม่ลึก มีเสมหะ หอบ ไอ เป็นต้น
ในส่วนการรักษาทางแพทย์จีนแบ่งเป็น 2 กลุ่มใหญ่ ๆ คือ 1. ภายนอก (外感) 2. ภายใน (内伤)
------------------------
บทความโดย
แพทย์จีน จรัญ จันทะเพชร (หมอจีน จ้าน หลาน)
湛蓝 中医师
TCM. Dr. Charun Chanthaphet (Zhan Lan)
แผนกอายุรกรรม
24 ก.ย. 2567
30 ส.ค. 2567