ฟื้นฟูกล้ามเนื้อแขนอ่อนแรงจากโรคหลอดเลือดสมอง ด้วยการนวดกดจุดตามศาสตร์การแพทย์แผนจีน

โรคหลอดเลือดสมอง คือ กลุ่มโรคความผิดปกติของสมองที่เกิดจากปัญหาหลอดเลือดหล่อเลี้ยงสมองขาดเลือดอย่างเฉียบพลัน มีสาเหตุหลักๆมาจากหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตัน และเลือดออกในสมองจากหลอดเลือดสมองแตก อาการที่มักพบบ่อยคืออาการอัมพฤกษ์อัมพาต กล้ามเนื้อแขนขาอ่อนแรงครึ่งซีก 

การแพทย์แผนจีนเรียกโรคหลอดเลือดสมอง ว่า จ้งเฟิง 中风 ซึ่งคำว่า จ้ง แปลว่า ถูกกระทำ ส่วน เฟิง แปลว่า ลม ดังนั้นจ้งเฟิงจึงหมายถึง โรคที่ถูกลมกระทำ ตามลักษณะของโรคที่เกิดขึ้นเฉียบพลัน มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วหลากหลายเสมือนลม อาการและความรุนแรงของโรคขึ้นอยู่กับบริเวณสมองที่ได้รับความเสียหายและสมองส่วนที่ได้รับผลกระทบ

สาเหตุและกลไกการเกิดโรค

ปัจจุบันการใช้ชีวิตประจำวันของผู้คนที่เริ่มแปรเปลี่ยนไป การนอนหลับไม่เป็นเวลา พักผ่อนไม่เพียงพอ ความเครียดสะสม รับประทานอาหารที่ไม่ครบตามหลักโภชนาการ ทำให้พื้นฐานร่างกายอ่อนแอ สารจำเป็นไม่พอ อีกทั้งมีปัจจัยกระตุ้นเช่น ลม ไฟ เสมหะสกปรก เลือดคั่งขึ้นไปรบกวนสมอง ทำให้ทวารสู่สมองถูกปิดกั้น เสิน(神)หลบภายในไม่ควบคุมชี่ เกิดเป็นจ้งเฟิงในที่สุด

หลักการรักษา

การฝังเข็ม : เป็นวิธีการรักษาหลักที่องค์การอนามัยโลก WHO ให้การยอมรับว่ามีประสิทธิผลในการรักษาอัมพฤกษ์อัมพาตจากโรคหลอดเลือดสมอง 

การฝังเข็มสามารถช่วยปลุกสมองเปิดทวาร ขจัดเลือดคั่งของเสียที่บดบังการทำงานของสมอง กระตุ้นการไหลเวียน ฟื้นฟูการทำงานของแขนขาและอวัยวะที่เกี่ยวข้อง

เต๋าอิ่น : เป็นกิจกรรมการออกกำลังกาย ฝึกการเคลื่อนไหวของแพทย์แผนจีน เพื่อชักนำพลังชี่และเลือดให้ไปตามเส้นลมปราณทั่วร่างกาย ช่วยกระตุ้นการับรู้ฟื้นฟูช่วยคืนการทำงานของแขนขา 

ยาสมุนไพรจีน  : บำรุงและกระตุ้นการไหลเวียนของเลือด ช่วยฟื้นฟูปรับสมดุลร่างกาย

การนวดกดจุดช่วยฟื้นฟูอาการกล้ามเนื้อแขนอ่อนแรง 



1.จุดเหอกู่ 合谷 (He gu, LI4)
ตำแหน่ง : อยู่บริเวณกล้ามเนื้อหลังมือ ตรงกลางระหว่างกระดูกนิ้วชี้และนิ้วโป้งมือ

สรรพคุณ : ทะลวงเส้นลมปราณ กระตุ้นการไหลเวียนชี่และเลือดได้ดี คลายกล้ามเนื้อบรรเทาอาการปวด 

วิธีการนวด : ใช้นิ้วมือกดคลึง ครั้งละ 3-5 นาที วันละ 1-2 รอบ




2.จุดโส่วซานหลี่ 手三里 (Shou san li, LI10)
ตำแหน่ง : เมื่องอข้อศอก จุดจะอยู่ต่ำกว่ามุมข้อพับประมาณ 3-4 ข้อมือ ใช้นิ้วชี้ นิ้วกลาง นิ้วนางอีกข้างวางทาบ จุดกดอยู่ตรงบริเวณขอบนิ้วนาง

สรรพคุณ : ทะลวงเส้นลมปราณ ช่วยฟื้นฟูแขนอ่อนแรง ปรับสมดุลกระเพาะลำไส้

วิธีการนวด : ใช้นิ้วมือกดคลึง ครั้งละ 3-5 นาที วันละ 1-2 รอบ





3.ชูฉือ 曲池 (Quchi, LI11)
ตำแหน่ง : เมื่องอข้อศอก 90 องศา ใช้นิ้วแม่มืออีกข้างวางอยู่ปลายรอยพับใกล้หัวกระดูกข้อศอก

สรรพคุณ : ทะลวงเส้นลมปราณ ช่วยฟื้นฟูกล้ามเนื้อแขนอ่อนแรง ลดปวดอักเสบบริเวณแขน ข้อศอก ไหล่ และโรคอื่นๆ

วิธีการนวด : ใช้นิ้วมือกดคลึง ครั้งละ 3-5 นาที วันละ 1-2 รอบ





4.ปี้เน่า臂臑 (Bi nao, LI14)
ตำแหน่ง : อยู่บริเวณต้นแขนตรงปลายมุมล่างสุดของกล้ามเนื้อสามเหลี่ยม deltoid 

สรรพคุณ : ทะลวงเส้นลมปราณ ช่วยฟื้นฟูแขนอ่อนแรง ลดอาการเกร็งปวดไหล่และแขน 

วิธีการนวด : ใช้นิ้วมือกดคลึง ครั้งละ 3-5 นาที วันละ 1-2 รอบ




5.ไว่กวน (Wai guan, SJ5)
ตำแหน่ง : นิ้วชี้นิ้วกลางนิ้วนางอีกข้างวางทาบเหนือเส้นข้อมือด้านนอก จุดจะอยู่ขอบบริเวณนิ้วชี้

สรรพคุณ : ระบายความร้อน ลดอาการปวดแขนอัมพฤกษ์อัมพาต ปลายประสาทอักเสบ ปวดศีรษะ หูอื้อ หูตึง

วิธีการนวด : ใช้นิ้วมือกดคลึง ครั้งละ 3-5 นาที วันละ 1-2 รอบ


เอกสารอ้างอิง

หนังสือการฝังเข็ม รมยา เล่ม1 กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข 
หนังสือการฝังเข็ม รมยา เล่ม2 กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข 

_____________________________________________________

บทความโดย
แพทย์จีน พัลลภ อ่อนแก้ว (หมอจีนจาง เหวิน จิ้ง)
张文静中医师
TCM. Dr. Phanlob Onkaew
คลินิกฟื้นฟูอัมพฤกษ์อัมพาตและโรคทางระบบประสาท